Tokenomic คือ การออกแบบระบบวิธีการจัดการที่จะนำโทเคนดิจิทัลมาใช้เสริม Ecosystem ทางธุรกิจ โดยส่วนมากจะเป็นการนำ Utility Token หรือโทเคนดิจิทัลเพื่ออรรถประโยชน์มาช่วยมาต่อยอดธุรกิจให้เกิดความน่าสนใจขึ้นมาได้
เราไปดูกันว่าจะสามารถนำประโยชน์ที่ได้จากเทคโนโลยีบล็อกเชนและโทเคนดิจิทัลมาใช้งานอะไรได้บ้างโดยหลักการสำคัญที่ผู้ประกอบธุรกิจจะต้องมองภาพให้ออกก่อนที่จะสร้างโทเคนดิจิทัลของตัวเอง
บทความที่เกี่ยวข้อง : ทำความรู้จัก “โทเคนดิจิทัล” ต่างจาก “สกุลเงินดิจิทัล” อย่างไร
หนึ่ง…จะระดมทุนหรือแจกฟรีให้ลูกค้า ก่อนจะตัดสินใจสร้างโทเคนดิจิทัลของตัวเอง ผู้ประกอบธุรกิจจะต้องเลือกว่าจะแจกโทเคนให้กับลูกค้าไปใช้งานทันทีเลยหรือจะเป็นการเสนอขายระดมทุนหรือ ICO ความแตกต่างคือถ้าหากแจกฟรีจะมีขั้นตอนในการสร้างที่ค่อนข้างง่ายเนื่องจากไม่ค่อยมีข้อจำกัดทางด้านข้อกฎหมาย
แต่หากเข้าสู่ขั้นตอนการระดมทุนด้วยการขายโทเคนดิจิทัลจะมีข้อกำหนดทางด้านกฎหมายที่เกิดขึ้นเช่นต้องระดมทุนผ่าน ICO Portal ซึ่งจะมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้นแม้ว่าจะได้เงินทุนเพิ่มเติมก็ตาม
สอง…จำนวนโทเคนที่จะสร้างขึ้น จำนวนโทเคนที่จะสร้างขึ้นก็ต้องมีความสมดุลกับธุรกิจที่มีอยู่ เช่น มีรายได้หลักสิบล้านบาท กลุ่มลูกค้าระดับพันราย แต่มีการออกโทเคนดิจิทัลที่มีมูลค่ารวม 1,000 ล้านบาท แบบนี้ถือว่าเป็นการสร้างโทเคนที่มีจำนวนมากเกินไปซึ่งอาจทำให้โทเคนดังกล่าวไม่มีค่าก็เป็นได้
สาม…กลไกการสร้างมูลค่าของโทเคน นอกเหนือจากประโยชน์ในแง่ของการใช้งานแล้ว ผู้ประกอบธุรกิจจะต้องคิดถึงการทำให้มูลค่าของโทเคนเพิ่มสูงขึ้นด้วย กล่าวคือหากราคาโทเคนปรับตัวสูงขึ้นก็จะจูงใจให้มีคนต้องการโทเคนนั้นมากขึ้น
ส่วนมากแล้วกลไกที่ทำให้มูลค่าของโทเคนเพิ่มขึ้นมีตั้งแต่การลดจำนวนซัพพลายของเหรียญลงเพื่อให้เกิดมูลค่าในแง่ของความหายากกล่าวคือถ้าจำนวนเหรียญมีมากกว่าความต้องการก็จะทำให้ราคาของโทเคนยากที่จะปรับตัวขึ้นนั่นเองโดยส่วนมากแล้วผู้สร้างโทเคนเลือกที่จะทำลายโทเคนลงเรื่อยๆเพื่อลดซัพพลายหรือใช้วิธีแจกเหรียญฟรีให้กับผู้ถือโทเคน
สี่…Utility ที่ให้กับผู้ถือโทเคน นี่คือสิ่งสำคัญที่สุดของการออกแบบ Tokenomic กล่าวคือเป็นการตอบคำถามว่าลูกค้าจะนำโทเคนของเราไปใช้ทำอะไรในธุรกิจของเรา เช่น นำไปใช้เป็นส่วนลด นำไปใช้แลกสินค้าและบริการ หรือใช้แทนเงิน ฯลฯ ถ้าหากเราออกแบบสิทธิประโยชน์ได้ตรงกับความต้องการของลูกค้าและสามารถดึงศักยภาพของธุรกิจที่เรามีอยู่ออกมาได้ก็จะเป็นการเพิ่มความน่าสนใจของโทเคนได้
ห้า…การต่อยอดโทเคนของเราไปยังภาคส่วนอื่น
จุดเด่นของเทคโนโลยีบล็อกเชนคือความสามารถในการเชื่อมต่อกับแพลตฟอร์มบล็อกเชนอื่นๆเช่นการซื้อขายและโอนหากันตลอดจนการสร้างสินทรัพย์รูปแบบใหม่ๆอย่างเช่น NFT ซึ่งจุดเด่นนี้ทำให้ผู้ประกอบธุรกิจสามารถไปสร้างความร่วมมือกับแบรนด์อื่นๆได้สะดวกซึ่งจะเป็นการสร้างทั้งสีสันการตลาดและเพิ่มอรรถประโยชน์ให้กับโทเคน
บทความที่เกี่ยวข้อง : ธุรกิจจะสร้างแบรนด์และรายได้จาก Metaverse ได้อย่างไร
ภาคธุรกิจสามารถนำโทเคนดิจิทัลไปต่อยอดได้อย่างไรบ้าง
ส่วนมากแล้วภาคธุรกิจที่จะออกโทเคนดิจิทัลของตัวเองมักจะมีจุดประสงค์ดังนี้
แลกสิทธิส่วนลดต่างๆ
ถือเป็นฟีเจอร์เบสิคที่ที่สุดในการนำมาใช้ในธุรกิจ โดยผู้ออกโทเคนสามารถกำหนดได้ว่าผู้ถือโทเคนจำนวนเท่าไรถึงจะสามารถนำมาแลกส่วนลดสินค้าและบริการได้ในสัดส่วนตามที่กำหนดไว้ซึ่งจะเป็นการสร้างแรงจูงใจให้กับผู้ถือโทเคน
แลกสินค้าและบริการโดยตรง
นอกจากส่วนลดสินค้าและบริการ บางครั้งอาจจะตั้งมูลค่าให้โทเคนสามารถที่จะนำมาแลกสินค้าและบริการได้โดยตรง นอกจากจะไม่ยุ่งยากในการนำมาคิดโปรโมชั่นต่างๆแล้ว ยังง่ายต่อการตัดสินใจอีกด้วย
แลกสิทธิพิเศษที่ไม่สามารถใช้เงินซื้อได้
เพื่อที่จะสร้างแรงจูงใจให้กับผู้ถือโทเคนต้องมีการสะสมโทเคนให้ได้จำนวนที่มากขึ้น ผู้ประกอบธุรกิจอาจจะเลือกมอบสิทธิพิเศษที่มีให้กับผู้ถือโทเคนโดยเฉพาะซึ่งไม่สามารถที่จะใช้เงินซื้อได้ตามปกติ หากสิ่งที่เสนอให้มีคุณค่าที่มากพอก็จะทำให้มีคนบางกลุ่มตัดสินใจที่จะซื้อโทเคนนั้นๆไว้กับตัวเอง
นำไปใช้สร้างมูลค่าเพิ่มในเชิงผลตอบแทน
นอกเหนือจากราคาของโทเคนที่สูงขึ้นจนทำให้ได้ผลตอบแทนจาก Capital Gain แล้ว ด้วยเทคโนโลยีของบล็อกเชนยังสามารถสร้างผลตอบแทนให้กับผู้ถือโทเคนมีรายได้รูปแบบอื่นเช่นกัน อย่างเช่นการ Staking ซึ่งเปรียบเสมือนกับการจ่ายเงินปันผลคืนให้กับผู้ถือโทเคน ซึ่งรายได้ที่นำมาจ่ายก็มาจากผลตอบแทนทางธุรกิจที่เกิดขึ้นนั่นเอง
นำไปต่อยอดในสินทรัพย์ดิจิทัลรูปแบบอื่น
การที่โทเคนดิจิทัลทำงานอยู่บนบล็อกเชนทำให้การซื้อขายแลกเปลี่ยนสามารถทำได้โดยง่ายและสามารถแปลงรูปแบบให้เป็นสินทรัพย์ดิจิทัลรูปแบบอื่นได้อีกไม่ว่าจะเป็น NFT ซึ่งเป็นสินทรัพย์ดิจิทัลที่มีความเป็นเฉพาะตัว แต่ละโทเคนมีมูลค่าและคุณค่าที่แตกต่างกัน ตลอดจนการนำไปแลกเปลี่ยนเป็นสกุลเงินดิจิทัลอื่นๆ
สามารถนำไปใช้แลกเปลี่ยนแทนเงิน
โทเคนดิจิทัลที่ทำงานอยู่บนบล็อกเชนมีความสามารถในการนำไปแลกเปลี่ยนเป็นสกุลเงินดิจิทัลหรือ Cryptocurrency ซึ่งมีคุณสมบัติเหมาะสมในการนำมาใช้ทำหน้าที่เสมือนเงินสด เช่นสกุลเงินดิจิทัล XRP และ XLM ซึ่งมีอัตราค่าธรรมเนียมที่ต่ำและสามารถโอนหากันได้อย่างรวดเร็ว
อย่างไรก็ตามความผันผวนของราคาอาจจะไม่เหมาะสมที่จะนำโทเคนดิจิทัลมาใช้แทนเงินซึ่งจำเป็นต้องมีเสถียรภาพของราคาหรือความผันผวนที่ต่ำมากกว่ารวมถึงต้องคำนึงถึงข้อจำกัดทางด้านกฎหมายควบคู่กันไปด้วย
Tokenomic คือ การออกแบบโทเคนดิจิทัลให้เข้ามาต่อยอดธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นเป็นธุรกิจขนาดใหญ่หรือเอสเอ็มอีและสตาร์ทอัพให้เกิดสินค้าและบริการรูปแบบใหม่ๆตลอดจนช่องทางรายได้ใหม่เช่นกัน เป็นเทคโนโลยีที่ผู้ประกอบธุรกิจควรจะเรียนรู้ในยุคนี้
บทความที่เกี่ยวข้อง : เจาะลึกกระแส Metaverse โอกาสทางธุรกิจมูลค่า 1 ล้านล้านดอลลาร์